Pojęcie czasu pracy kierowców
Artykuł 6 wspomnianej ustawy definiuje pojęcie czasu pracy kierowców. Zgodnie z nim, jest to czas od rozpoczęcia do zakończenia pracy, która obejmuje wszystkie czynności związane z wykonywaniem przewozu drogowego. Ustawodawca podaje również wyliczenie przykładowych czynności wchodzących w zakres czasu pracy. Są to między innymi:
a. prowadzenie pojazdu;
b. załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem;
c. nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym;
d. czynności spedycyjne;
e. obsługę codzienną pojazdów i przyczep;
f. inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy;
g. niezbędne formalności administracyjne;
h. utrzymanie pojazdu w czystości.
Wymiar czasu pracy kierowców
Zasadniczo, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy (art. 11 ust. 1 ustawy). Wyjątek stanowią kierowcy wykonujący przewóz drogowy, do których mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę – w ramach systemu równoważnego czasu pracy. Okres rozliczeniowy nie może w ich wypadku przekraczać miesiąca, lub- w ściśle określonych ustawowo przypadkach – trzech lub czterech miesięcy.
Tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy
Przerwy w czasie pracy kierowców
Należy pamiętać, iż po sześciu kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze:
a. nie krótszym niż 30 minut, w przypadku, gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin,
b. w wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku, gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin.
Przerwa może być dzielona na okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie sześciogodzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie.
W każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Dobowy odpoczynek może być wykorzystany w pojeździe jeżeli pojazd znajduje się na postoju i jest wyposażony w miejsce do spania.
W każdym tygodniu kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek obejmuje odpoczynek dobowy przypadający w dniu, w którym kierowca rozpoczął odpoczynek tygodniowy.
Praca w godzinach nadliczbowych
Tak jak każdy inny pracownik, również kierowcy mogą wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych. Jest to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad dobowy przedłużony wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego kierowcę systemu i rozkładu czasu prac. Zgodnie z ustawą jest ona dopuszczalna w razie:
a. sytuacji i zdarzeń wymagających od kierowcy podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii;
b. szczególnych potrzeb pracodawcy.
Liczba godzin przepracowanych przez jednego kierowcę nie może przekroczyć 260 w roku kalendarzowym.
Obowiązki pracodawcy
Wspomniana w artykule ustawa reguluje także obowiązki pracodawców kierowców. Są to czynności informacyjne (podanie pracownikowi informacji wynikających z Kodeksu Pracy i ustawy o czasie pracy kierowców), a także uzyskanie od pracowników oświadczeń na piśmie o ewentualnym pozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy lub wykonywaniu przewozów na podstawie innej niż umowa o pracę. Poza tym, pracodawca obowiązany jest prowadzić rejestr czasu pracy kierowców.
