Solidarność dłużników
Solidarność bierna polega na tym, że:
a) występuje kilka podmiotów po stronie dłużników,
b) są oni zobowiązani w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od:
– wszystkich dłużników łącznie,
– od kilku z nich,
– od każdego z osoba,
c) zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.
Znamiennym jest fakt, że wierzyciel może żądać spełnienia tylko jednego świadczenia. Wielość wyraża się tutaj po stronie podmiotów (dłużników).
Solidarność taka powstaje:
– gdy wynika to z ustawy, np. nabywca przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa (chyba, że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności),
– gdy wynika to z czynności prawnej – strony mogą umówić się na takie postanowienie w umowie,
– na mocy art. 370 KC, jeśli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia dochodzi do zaciągnięcia zobowiązania solidarnego (chyba, że umówiono się inaczej).
Wyżej wskazano na pozycję wierzyciela wobec dłużników. Ważne są także przepisy prawne regulujące relacje odwrotne – dłużników względem wierzyciela. I tak:
– odnowienie dokonane między wierzycielem a jednym z dłużników solidarnych zwalnia współdłużników, chyba że wierzyciel zastrzegł, iż zachowuje przeciwko nim swe prawa,
– zwłoka wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych ma skutek także względem współdłużników
– zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.
Dłużników obowiązuje między nimi samymi zasada, że ich działania i zaniechania nie mogą szkodzić współdłużnikom.
Bardzo ważną jest kwestia rozliczeń między dłużnikami. Wierzyciel może żądać zaspokojenia od każdego z nich każdy z nich może spełnić świadczenie. W takiej sytuacji o tym, czy dłużnik może żądać zwrotu od współdłużników decyduje treść stosunku prawnego, jaki istnieje między samymi dłużnikami. Jednak jeżeli z treści owego stosunku nie wynika nic innego, to dłużnik, który spełnił świadczeniem, może żądać zwrotu w częściach równych.
Solidarność wierzycieli
Solidarność taka polega na tym, że:
a) po stronie wierzycieli występuje kilka podmiotów,
b) dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich – spełnia je według swojego wyboru do rąk któregokolwiek z wierzycieli, ale w razie wytoczenia powództwa przez jednego z wierzycieli dłużnik powinien spełnić świadczenie do jego rąk,
c) przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich.
Taki rodzaj solidarności powstaje tylko w drodze czynności prawnej.
Istotnym jest tu sytuacja zwłoki dłużnika względem jednego z wierzycieli solidarnych ma skutek także względem współwierzycieli.
