Podstawowe obowiązki pracodawcy – część 2

Podstawowe obowiązki pracodawcy – część 2

Obowiązek informacyjny

Nawiązując stosunek pracy pracodawca ma obowiązek zaznajamiać pracowników z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami. Istotne jest, aby zasady były przedstawione w sposób zrozumiały dla pracownika. Pracownik potwierdza fakt otrzymania niezbędnych informacji podpisując stosowne dokumenty, których jedną kopię powinien otrzymać, tak aby mógł się do nich odwołać w razie wątpliwości. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2007 roku (II PK 317/06) w którym stwierdzono, iż zobowiązanie pracownika w regulaminie pracy do zapoznawania się z innymi regulaminami, instrukcjami i przepisami obowiązującymi na jego stanowisku pracy, nie wyłącza obowiązku pracodawcy zaznajamiania pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków i sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach

Pracodawca ma obowiązek informować pracownika nie tylko o zasadach panujących w danym zakładzie pracy, ale również o przepisach prawa pracy, które mają kluczowe znaczenie dla wypełniania zadań na określonym stanowisku. Pracodawca udostępnia pracownikom tekst przepisów dotyczących równego traktowania w zatrudnieniu w formie pisemnej informacji rozpowszechnionej na terenie zakładu pracy lub zapewnia pracownikom dostęp do tych przepisów w inny sposób przyjęty u danego pracodawcy. Problematyka równego traktowania rozciąga się na zakaz dyskryminacji oraz przeciwdziałanie mobbingowi.

Kolejnym aspektem obowiązku informacyjnego jest obowiązek informowania pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy o możliwości zatrudnienia w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy, a pracowników zatrudnionych na czas określony – o wolnych miejscach pracy.

Obowiązek ułatwiania kształcenia

Pracownik ma prawo do podnoszenia kwalifikacji zawodowych i pracodawca musi ułatwić pracownikowi realizację tego prawa. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych i ewentualne udogodnienia dla pracownika muszą być jednak wyrazem szerokiego kompromisu i nie mogą wpływać negatywnie na dobro zakładu pracy. W tym kontekście należy przywołać stan faktyczny, w oparciu o który Sąd Najwyższy wydał wyrok o sygnaturze II PK 123/09. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, iż można odmówić pracownikowi udzielenia urlopu szkoleniowego, jeżeli pomimo zawartej umowy, nie przedłoży on harmonogramu zajęć i egzaminów w roku akademickim, na podstawie których mogłaby być dokonana ocena zasadności wniosku o udzielenie urlopu.

Pracodawca ma obowiązek stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy.

Obowiązki w zakresie wynagradzania i oceny pracowników

Pracodawca jest obowiązany terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie. Szczegółowo kwestie związane z wynagrodzeniem uregulowano w artykułach 13, 183c oraz Dziale trzecim Kodeksu pracy -Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia. W szczególności wynagrodzenie musi być wypłacane w określony sposób, na który pracownik wyraził zgodę oraz w należnej wysokości uwzględniającej przepisy dotyczące płacy minimalnej.

Zasad wynagradzania dotyczy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2006 roku (I PK 54/06), w którym stwierdzono iż pracodawca niewypłacający pracownikowi bez usprawiedliwionej przyczyny części jego wynagrodzenia za pracę narusza w sposób ciężki swoje podstawowe obowiązki.

Drugim aspektem odnoszącym się do jakości pracy i jej wyników jest, obok wynagrodzenia, ocena pracownika. Pracodawca ma obowiązek dokonywać oceny przy zastosowaniu obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów, nie kierując się subiektywnymi odczuciami. Ocenie ma bowiem podlegać nie osoba i jej przymioty, a jej przydatność do pracy na określonym stanowisku.

Obowiązki w zakresie dokumentacji

Dla sprawnego działania zakładu pracy niezbędne jest prowadzenie rzetelnej dokumentacji. Pracodawca ma obowiązek prowadzić dokumentację bieżącej działalności pracowników (grafiki, plany urlopowe, listy obecności itp.) oraz akta osobowe pracowników. Dokumenty te muszą być przechowywane w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem. Szczególne znaczenie dla pracowników i ich uprawnień ma ewidencja czasu pracy, która nie dotyczy jednak pewnych stanowisk. Pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy, co do zasady, bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych (patrz również: Wyrok SN, sygnatura I PK 108/07)

Inne obowiązki pracodawcy

Obok opisanych obowiązków pracodawca musi wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego oraz zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Obowiązek kształtowania zasad współżycia społecznego należy rozumieć szeroko, jako całokształt działań pracodawcy nakierowanych na wytworzenie w zakładzie pracy atmosfery szacunku i poszanowania godności współpracowników oraz wspólnego dążenia do osiągnięcia jak najlepszych wyników pracy.

Katalog obowiązków z artykułu 94 Kodeksu pracy zawiera jedynie pewne wytyczne, niewyczerpując jednak obszernego zagadnienia obowiązków pracodawcy. Stąd też inne obowiązki, w tym obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zostały szerzej omówione z uwzględnieniem szczegółowych przepisów Kodeksu pracy w pozostałych artykułach dotyczących obowiązków pracodawcy.

Polecane

Najnowsze