Dzieci do lat czterech
Ustawodawca zdecydował się w szczególny sposób uregulować sytuację pracowników będących rodzicami dzieci do lat czterech. Pracownicy ci mogą być zatrudniani w porze nocnej czy w godzinach nadliczbowych wyłącznie za ich zgodą.
Również zatrudnianie pracownika w systemie przerywanego czasu pracy wymaga zgody pracownika. Zatrudnienie pracownika w systemie czasu pracy równoważnym, systemie czasu pracy w ruchu ciągłym oraz skróconego tygodnia pracy i systemie weekendowym jest dopuszczalne, o ile pracownik wyrazi zgodę, w wymiarze do ośmiu godzin. Pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.
Pracownika opiekującego się dzieckiem do lat czterech nie wolno również bez jego zgody delegować poza stałe miejsce pracy.
Jeśli oboje rodziców pracuje, z uprawnień przysługujących rodzicom dzieci do lat czterech może korzystać jedno z rodziców.
Opieka nad dzieckiem
Jeżeli oboje rodziców dziecka do lat 14 pracuje, jedno z nich może korzystać z dwóch dni zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wybór rodziców, które z nich będzie mogło korzystać z tego uprawnienia odbywa się poprzez złożenie na dany rok kalendarzowy stosownego oświadczenia u pracodawców.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. 2010 nr 77 poz. 512) reguluje również sytuacje, w których rodzic ma prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem. Dzieckiem w rozumieniu ustawy jest dziecko własne pracownika lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje w przypadku konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez pracownika, w którego gospodarstwie domowym brak jest innych osób mogących w tym czasie zapewnić opiekę nad dzieckiem. Ograniczenie to nie dotyczy to choroby dziecka do lat dwóch. Ustawa wymienia sytuacje, w których jest dopuszczalne zwolnienie od pracy z powodu opieki nad dzieckiem. Przypadkami takimi będą choroba dziecka lub opieka nad dzieckiem do lat ośmiu w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których
dziecko uczęszcza (np. z powodu niskiej temperatury czy epidemii grypy), porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki oraz pobytu małżonka pracownika, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
Rodzic zachowuje za czas opieki nad dzieckiem prawo do wynagrodzenia w wysokości 80% podstawy wynagrodzenia. Maksymalny czas sprawowania osobistej opieki wynosi 60 dni w przypadku opieki sprawowanej nad dzieckiem do lat ośmiu w opisanych wyżej sytuacjach i chorym dzieckiem do lat 14. W przypadku chorego dziecka powyżej 14 lat przysługuje maksymalnie 14 dni opieki w roku kalendarzowym. Łącznie jednak czas opieki nad dziećmi poniżej i powyżej 14 lat nie może przekroczyć 60 dni i wymiar ten nie jest zależny od liczby dzieci wymagających opieki.
