Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej członka zarządu w ogólności
Zgodnie z art. 211 k.s.h oraz stanowiącym prawie dosłowne jego powtórzenie art. 380 k.s.h. członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub odpowiednio członek zarządu spółki akcyjnej nie może, bez uzyskania zgody odpowiedniego organu spółki prowadzić działalności konkurencyjnej dla działalności spółki. Za działalność konkurencyjną, w myśl powołanych przepisów, należy uznawać zajmowanie się interesami konkurencyjnymi lub uczestnictwo w podmiocie konkurencyjnym.
Istota „zajmowania się interesami konkurencyjnymi”
Artykuły 211 i 380 k.s.h za pierwszy z aspektów działalności konkurencyjnej członka zarządu uznają zajmowanie się interesami konkurencyjnymi. Biorąc pod uwagę wypracowane przez doktrynę w tym zakresie stanowisko, pod pojęciem interesów konkurencyjnych należy rozumieć stany faktyczne odnoszące się do innego podmiotu, w ramach których podejmowane są czynności nie będące obojętne dla pozycji rynkowej spółki kapitałowej. Po analizie całokształtu regulacji art. 211 i 380 k.s.h. wypada dodatkowo zawęzić powyższe rozumienie interesów konkurencyjnych jedynie do działań aktywnych, niezwiązanych z biernym uczestniczeniem w podmiotach konkurencyjnych, o których w tych przepisach mowa. Nadto trzeba zauważyć, że zajmowanie się interesami konkurencyjnymi dotoczy nie tylko działalności bezpośredniej, czyli tej podejmowanej osobiście przez członka zarządu, lecz także działalności pośredniej, czyli polegającej na przykład na zwykłym doradzaniu innej osobie.
Istota „uczestnictwa w podmiocie konkurencyjnym”
Od powyżej opisanego aktywnego zajmowania się interesami konkurencyjnymi w art. 211 i 380 k.s.h. odróżnia się sam bierny fakt uczestniczenia w podmiocie konkurencyjnym na danej pozycji. Ustawodawca wymienia w tym miejscu: 1) posiadanie statusu wspólnika w konkurencyjnej spółce cywilnej lub osobowej (spółki osobowe to: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo – akcyjna); 2) posiadanie statusu członka zarządu w konkurencyjnej spółce kapitałowej; 3) uczestniczenie w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu (np. bycie dyrektorem przedsiębiorstwa państwowego); 4) udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej, w przypadku posiadania w niej przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji bądź prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Aspekt konkurencyjności danego podmiotu jest tu rozpatrywany (podobnie jak w przypadku „zajmowania się interesami konkurencyjnymi”) pod względem jego wpływu na pozycję rynkową spółki kapitałowej.
Istnienie zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej wśród pewnej grupy członków rady nadzorczej
Zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 390 § 3 zd. 3 k.s.h. do członków rady nadzorczej spółki akcyjnej delegowanych do stałego indywidualnego wykonywania nadzoru stosuje się zakaz konkurencji z art. 380 k.s.h. Wypada dodatkowo zaznaczyć, iż art. 97 § 2 k.s.h. zobowiązuje odpowiednio stosować art. 211 k.s.h. do zarządu powołanego w spółce partnerskiej.
Bibliografia:
1. Katner W.J. [red.], Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
2. Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tom I, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
