Zakres podmiotowy.
Adresatami zakazów wyznaczających przedmiotowy zakres ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów są, jak to zostało wprost wyrażone w treści w art. 1 ust. 2, przedsiębiorcy i ich związki. Kategorie te zostały przez ustawodawcę zdefiniowane w art. 4, i tak zgodnie z pkt 1, ilekroć w ustawie jest mowa o „przedsiębiorcy” rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a także:
a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,
b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu,
c) osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13,
d) związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2 – na potrzeby przepisów dotyczących praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
Zgodnie z pkt 2 art. 4, pod pojęciem „związku przedsiębiorców” rozumieć należy izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców, jak również związki tych organizacji.
W związku z tak bardzo szerokim zdefiniowaniem zakresu podmiotowego ustawy uznać należy, iż obejmuje ona swoim zakresem wszystkich profesjonalnych uczestników obrotu gospodarczego. Nie znajduje ona jednakże zastosowania do podmiotów innych niż określone w art. 4 pkt 1 i 2, np. do organów celnych. Nie oznacza to jednak, że adresatami jej uregulowań są tylko podmioty prywatne. Ustawa antymonopolowa jest podstawowym źródłem określającym zakres obowiązków i uprawnień Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów. Zaznaczyć należy także, że adresatami ustawy antymonopolowej nie są konsumenci, których należy traktować jako beneficjentów regulacji tej ustawy.
Zakres terytorialny.
Odwołując się do treści art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o ochronie konkurencji i konsumentów, przepisy ustawy stosuje się w przypadkach, gdy praktyki ograniczające konkurencję oraz praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, a także antykonkurencyjne koncentracje przedsiębiorców i ich związków, wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjęta w polskiej ustawie zasada eksterytorialności stosowana jest w prawie konkurencji większości państw, a także stosuje się ją w prawie unijnym. Jest to rozwiązanie wyróżniające prawo konkurencji wśród innych dziedzin prawa publicznego, gdyż co do zasady o właściwości jurysdykcji przesądza miejsce dokonania czynności prawnej, natomiast dla prawa konkurencji nie jest to przesłanka rozstrzygająca, gdyż zasada eksterytorialności umożliwia stosowanie prawa krajowego w sytuacjach, w których zakazana praktyka, czy też koncentracja zostały dokonane poza granicami kraju, jednakże jej skutki (rzeczywiste lub potencjalne) są lub będą odczuwalne na jego terytorium. Doprowadza to do sytuacji, w której polską ustawę antymonopolową stosować będziemy w stosunku do polskich, jak i zagranicznych przedsiębiorców, jeżeli skutki ich antykonkurencyjncyh działań wywołują lub mogą wywołać skutki na terytorium RP, bez względu na to gdzie zostały one powzięte. Nie ma tutaj znaczenia miejsce siedziby przedsiębiorcy, a także fakt, iż według prawa miejsca siedziby przedsiębiorcy dana praktyka nie stanowi naruszenia przepisów prawa konkurencji.
Bibliografia:
1) A. Stawicki, E. Stawicki [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011;
2) C. Banasiński, E Piontek [red.], Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. LexisNexis, Warszawa 2009;
3) K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2008.
