Regulacja ustawowa
Na podstawie ustawy o wynagrodzeniu minimalnym, co roku, Trójstronna Komisja, czyli przedstawiciele związków zawodowych, organizacji pracodawców i rządu, ustalają minimalną płacę dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy. Taki pracownik nie może otrzymywać niższego wynagrodzenia. Zabieg ten ma na celu ochronę praw pracowników, aby za odpowiednią pracę otrzymywali godziwe wynagrodzenie. Taka ingerencja organów państwa jest potrzeba po to, aby nie wykorzystywać ludzi, zatrudniając ich w pełnym wymiarze czasu pracy płacąc zbyt mało.
Minimalna płaca na dany rok ustalana jest do 15 lipca doku poprzedniego. W 2012r. wynosi ona 1.500,00 zł. Oznacza to, że żaden pracodawca nie może zatrudnić pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy za kwotę niższą niż 1.500 zł.
Należy zwrócić uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze ustawodawca podaje tylko kwotę minimalną, natomiast nie reguluje kwestii płacy maksymalnej, co jest zgodne z zasadami gospodarki wolnorynkowej. Po drugie, ustawa wskazuje, iż wysokość wynagrodzenia pracownika w pierwszym roku jego pracy nie może być niższa niż 80% płacy minimalnej za dany rok. Na pierwszy rok pracy zalicza się wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, z wyłączeniem okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Podstawy obliczania minimalnych wynagrodzeń
Wysokość minimalnego wynagrodzenia jest ustalana w taki sposób, aby przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia w danym roku wzrastała w stopniu nie niższym niż prognozowany na dany rok wskaźnik cen. W przypadku różnic pomiędzy rzeczywistym wskaźnikiem cen, a tym prognozowanym, przy ustalaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia w roku następnym uwzględnia się wysokość minimalnego wynagrodzenia w roku poprzedzającym rok, na który jest ustalane minimalne wynagrodzenie, skorygowaną wskaźnikiem weryfikacyjnym. Wskaźnik weryfikacyjny otrzymuje się przez podzielenie wskaźnika cen w roku poprzednim przez prognozowany wskaźnik cen w roku poprzednim.
Obliczenie wysokości wynagrodzenia pracownika
Minimalna płaca nie oznacza, iż wynagrodzenie nie może być wyższe. Jest ono jednak ustalane indywidualnie dla każdego pracownika, bądź grupy pracowników. Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika zalicza się:
– składniki wynagrodzenia,
– inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych.
Natomiast nie uwzględnia się:
– nagrody jubileuszowej;
– odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
– wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Minimalna płaca a praca w niepełnym wymiarze czasu pracy
Jeżeli pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze czasu pracy, wówczas jego wynagrodzenie również jest uzależnione od minimalnej płacy regulowanej ustawowo. Wówczas wysokość minimalnego wynagrodzenia takiego pracownika ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę wysokość minimalnego wynagrodzenia.
