Ochrona przedemerytalna i jej wyłączenie

Ochrona przedemerytalna i jej wyłączenie

Wiek emerytalny

Powszechny wiek emerytalny, określony w art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynosi dla mężczyzn 65 lat, a dla kobiet lat 60. Z wspomnianej ochrony korzystać też mogą pracownicy, których niższy wiek emerytalny ulega ustawowemu obniżeniu w wyniku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (górnicy, pracownicy kolejowi). Wówczas okres nie więcej niż czterech lat wskazany w artykule 39 Kodeksu Pracy liczony jest dla tego obniżonego progu (zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2009 r., I PK 180/08). Sytuacji tej nie należy mylić z tak zwaną „wcześniejszą emeryturą” w przypadku której ochrona trwałości stosunku pracy jest wyłączona.

Kogo ochrona obejmuje

Zakresem ochrony przedemerytalnej objęty jest pracownik pozostający w stosunku pracy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jak i umowy na czas określony, jeśli zawarty w niej okres umożliwia pracownikowi osiągnięcie wieku emerytalnego. Wówczas co do zasady pracodawca nie może dokonać wypowiedzenia, chyba, że nastąpi sytuacja szczególna, wskazana w ustawie.

Wyłączenie ochrony przedemerytalnej

Jedną z takich wyjątkowych sytuacji, w których wypowiedzenie umowy o pracę jest możliwe, zachodzi, gdy pracownik uzyskuje prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, jak zostało to wskazane w artykule 40 Kodeksu Pracy. Wyłączeniem ochrony przedemerytalnej skutkuje także ogłoszenie przez pracodawcę upadłości lub likwidacji, o czym mówi art. 411 § 1 KP.

Wypowiedzenie warunków pracy i płacy

Ochrona przedemerytalna z art. 39 KP zgodnie z artykułem 42 § 1 KP rozciąga się też na wypowiedzenie pracownikowi warunków pracy i płacy. Jednak ustawodawca wprowadza w artykule 43 Kodeksu dwie możliwości, w których zastosowanie przez pracodawcę wypowiedzenia dotychczasowych warunków płacy i pracy jest dopuszczalne. Pierwszą jest sytuacja, w której konieczność wypowiedzenia wynika z wprowadzenia nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy. Druga – gdy jest ono konieczne w wyniku stwierdzonej orzeczeniem lekarskim utraty zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania. Należy nadmienić, że w podanych okolicznościach pracownikowi nie przysługuje prawo do dodatku wyrównawczego.

Zwolnienia grupowe

W przypadku zwolnień grupowych (ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników) ochrona przedemerytalna zostaje podtrzymana, a pracodawca ma jedynie możliwość wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i pracy, z tym jednak zastrzeżeniem, że jeżeli powoduje ono obniżenie wynagrodzenia, to do końca okresu, w którym trwa ochrona szczególna, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy.

Polecane

Najnowsze