Postępowanie bezpośrednio po wypadku
Kodeks pracy i rozporządzenia wykonawcze do niego określają obowiązki pracodawcy w sytuacji wypadku przy pracy. Jeżeli dojdzie do wypadku, obowiązek poinformowania o nim przełożonych spoczywa na pracowniku, który uległ wypadkowi o ile jego stan zdrowia na to pozwala oraz na pozostałych pracownikach, którzy zauważyli wypadek. Priorytetem jest wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia oraz udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym.
Obowiązkiem pracodawcy jest niezwłoczne zawiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Kodeks pracy nie wskazuje konkretnego sposobu powiadomienia okręgowego inspektora pracy lub prokuratora, ważne jest by nastąpiło to bez zbędnej zwłoki.
Pracodawca musi ułatwić pracę instytucjom badającym przyczyny wypadku, tak aby w przyszłości wyeliminować ich przyczyny. Dlatego też do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych, uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane oraz dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy
Należy zauważyć, że w przypadku zdarzeń zrównanych z wypadkiem przy pracy obowiązki analogiczne do obowiązku pracodawcy zostały nałożone na inne podmioty. Odpowiednio za ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy w karcie wypadku odpowiadają: podmiot wypłacający stypendium sportowe – w stosunku do pobierających te stypendia; podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – w stosunku do wykonujących tę pracę na podstawie skierowania do pracy; Kancelaria Sejmu w stosunku do posłów i Kancelaria Senatu w stosunku do senatorów; pracodawca, u którego osoba pobierająca stypendium odbywa staż, przygotowanie
zawodowe dorosłych, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy lub szkolenie, lub jednostka, w której osoba pobierająca stypendium odbywa szkolenie – w stosunku do osoby pobierającej stypendium w okresie odbywania tego stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, przygotowania zawodowego w miejscu pracy lub szkolenia na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący, pobierania stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych; spółdzielnia produkcyjna, spółdzielnia kółek rolniczych – w stosunku do
członków tych spółdzielni oraz innych osób traktowanych na równi z członkiem spółdzielni, w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, wykonujących pracę na rzecz tych spółdzielni; podmiot, na którego rzecz wykonywana jest praca na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia – w stosunku do wykonujących te umowy; osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia – w stosunku do współpracujących z tą osobą; Zakład Ubezpieczeń Społecznych– w stosunku do prowadzących pozarolniczą działalność oraz współpracujących przy prowadzeniu takiej działalności w rozumieniu
przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych, a także w stosunku do wykonujących pracę na podstawie umowy uaktywniającej; właściwa zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna – w stosunku do duchownych; pracodawca, u którego osoba odbywa służbę zastępczą – w stosunku do odbywających tę służbę; Krajowa Szkoła Administracji Publicznej – w stosunku do słuchaczy tej
szkoły pobierających stypendium; pracodawca – w stosunku do osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy; podmiot, z którym została zawarta umowa agencyjna, umowa zlecenia lub umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieło – w stosunku do osób wykonujących umowę, jeżeli w ramach takiej umowy praca jest wykonywana
na rzecz pracodawcy, z którym osoby te pozostają w stosunku pracy; podmiot, w którym funkcjonariusz celny pełni służbę – w stosunku do tych funkcjonariuszy.
Osoba, która uległa wypadkowi obowiązana jest zgłosić tego typu zdarzenie właściwemu z wyżej wymienionych podmiotów, z zastrzeżeniem że poszkodowani prowadzący pozarolnicza działalność i osoby z nimi współpracujące zgłaszają wypadek w terenowej jednostce organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, właściwej ze względu na siedzibę prowadzenia działalności.
