1. Minimalna treść decyzji administracyjnej
Orzecznictwo sądów administracyjnych a w szczególności orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20.7. 1981 R., SA 1163/81 wskazało elementy, które składają się na istotę decyzji administracyjnej. Należą do nich:
• Oznaczenie organu;
• Oznaczenie strony;
• Rozstrzygnięcie;
• Podpis organu bądź osoby reprezentującej organ.
Akt nie zawierający wyżej wskazanej minimalnej treści nie można określać mianem decyzji administracyjnej.
Należy pokrótce wyjaśnić każdy z powyższych elementów. Oznaczenie organu pozwala ocenić czy władcze rozstrzygnięcie zostało wydane z zachowaniem wymogu właściwości miejscowej, instancyjnej i rzeczowej określonego podmiotu. Nie spełnienie tych warunków powoduje nieważność decyzji administracyjnej.
W władczym rozstrzygnięciu podmiotu administracyjnego powinno znaleźć się oznaczenie strony. W sytuacji, kiedy adresatem decyzji jest osoba niespełniająca przesłanek konstytuujących stronę konkretnego postępowania, wówczas takie rozstrzygnięcie jest istotnie wadliwe. Może się jednak zdarzyć tak, iż organ zaadresuje swoją decyzje do odpowiedniej osoby, ale popełni błąd w danych osobowych strony. Taki błąd nie powoduje nieważności rozstrzygnięcia. Organ ma obowiązek dokonania sprostowania.
Każdy indywidualny akt administracyjny o charakterze władczym musi posiadać rozstrzygnięcie. Organ na podstawie przeprowadzonego postępowania nadaje prawa bądź nakłada obowiązki na stronę. Rozstrzygnięcie organu zazwyczaj posiada uzasadnienie prawne i faktyczne.
Ostatnim istotnym składnikiem decyzji jest podpis organu bądź pracownika, który działał z upoważnienia podmiotu administracyjnego. Pewne problemy praktyczne pojawiały się w przypadku decyzji wydawanych przez organy kolegialne. Przykładami takich organów jest zarząd powiatu, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Istota problemu dotyczyła kwestii, kto ma dokonać podpisu pod taką decyzją. Problem wydawałoby się mało poważny, znalazł swój finał w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. W orzeczeniu NSA z 31 I 1991 r. (SA/Kr 1304/40) wskazano, że taka decyzja powinna być podpisana przez wszystkich członków danego organu kolegialnego. Decyzja podpisana przez niektórych członków jest nieważna z powodu rażącego naruszenia prawa art. 156 §1 pkt. 2 w związku z art. 107 KPA)
2. Uzasadnienie prawne i faktyczne i podstawa prawna
Każda decyzja administracyjna powinna posiadać uzasadnienie. Wymóg ten związany jest z ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego a szczególnie z zasadą zaufania obywateli do państwa i informowaniem strony.
W uzasadnieniu faktycznym organ wskazuje, jakie fakty ustalone podczas konkretnego postępowania miały wpływ na decyzje. Przedstawia także powody, dla których niektóre dowody uznał za wiarygodne a innym moc dowodową odebrał.
Organ podaje podstawę prawną swego rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu prawnym należy wyjaśnić podstawy prawne każdej decyzji. Organ wyjaśnia przyczyny powiązania konkretnych przepisów z ustalonym stanem faktycznym. Należy podkreślić, iż podstawą prawną mogą być tylko przepisy powszechnie obowiązujące. Nie dopuszczalna jest sytuacja, w której organ powołuje się na zarządzenie ministra, uchwałę rady ministrów itp.
Artykuł 107 § 4 KPA wprowadza wyjątek od powyższego wymogu zamieszczania uzasadnienia w decyzji. Wyjątek ten ma miejsce w przypadku uznania wszystkich roszczeń strony przez organ. Odstępstwa tego nie można stosować:
• w sytuacji, gdy przedmiotem postępowania jest rozwiązanie spornych interesów,
• w decyzji odwoławczej.
. Organ nie zamieszcza także uzasadnienia, kiedy z dotychczasowych przepisów wynikała możliwość ograniczenia lub zaniechania powyższego obowiązku ze względu na interes bezpieczeństwa państwa lub porządek publiczny.
3. Data wydania
Widniejąca na decyzji data jej wydania świadczy o tym: czy organ dochował określonych terminów. Data ta jednak nie rozpoczyna żadnych innych terminów. Przede wszystkim nie należy utożsamiać daty wydania decyzji z początkiem terminu na skorzystanie ze środków odwoławczych. Termin składania środków prawnych w takim przypadku liczymy od daty doręczenia decyzji a nie jej wydania.
4. Pouczenie
Na końcu każdej decyzji powinno znaleźć się pouczenie o przysługujących środkach prawnych. Wymóg ten związany jest z zasadą informowania strony. Organ w tej części władczego rozstrzygnięcia wskazuje środki odwoławcze przysługujące stronie a także terminy, w których może skorzystać ze swych uprawnień.
