Utwory połączone

Utwory połączone

Uwagi ogóle.

Artykuł 10 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych reguluje sytuację, w której twórcy pojedynczych utworów połączyli je w celu wspólnego ich rozpowszechniania. Zgodnie z treścią tego przepisu, każdy z twórców może żądać od pozostałych udzielenia zezwolenia na rozpowszechnianie, powstałej w wyniku połączenia odrębnych utworów całości, z tym jednak zastrzeżeniem, że nie istnieje słuszna podstawa do odmowy oraz umowa nie stanowi inaczej. Utworów połączonych nie należy utożsamiać z utworami współautorskimi. Podstawowa różnica przejawia się w tym, iż utwór wspólny to rezultat wspólnej twórczości; składają się na niego poszczególne wkłady twórców oraz, zgodnie z treścią art. 9 ustawy o prawie autorskim, współtwórcom przysługuje jedno, niepodzielne prawo autorskie. Natomiast w przypadku, który został uregulowany w art. 10 ustawy mamy do czynienia z sytuacją, w której nastąpiło połączenie dwóch (albo większej ilości) utworów, do których – każdemu z twórców – przysługuje jego własne prawo autorskie.

Połączenie utworów ma na celu wspólne rozpowszechnianie, przy czym pod tym pojęciem należy rozumieć (zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 3) wszelkie postacie publicznego udostępniania utworów. Katalog pól eksploatacji, na których może odbywać się publiczne udostępnianie utworu nie ma charakteru wyliczenia zupełnego, wręcz przeciwnie – ich lista jest nieograniczona i stale się poszerza z uwagi na postęp techniczny. Przykładowo można wyróżnić następujące metody publicznego udostępniania (rozpowszechniania) utworów:

publikację polegającą na zwielokrotnieniu utworu i publicznym udostępnieniu egzemplarzy,

publiczne udostępnienie utworu,

wystawienie (np. utworu scenicznego czy pantomimicznego),

nadanie za pomocą wizji lub fonii,

publiczne wykonanie lub odtworzenie,

wprowadzenie do publicznej sieci komputerowej,

itp.

 

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż wspólne rozpowszechnianie może obejmować zarówno wszelkie sposoby publicznego udostępnienia utworu, ale także może ograniczać się tylko do niektórych z nich.

W wyniku połączenia dotychczas odrębne utwory stają się pewną całością, która podlega wspólnemu rozpowszechnianiu. Umowa twórców, mająca za przedmiot połączenie utworów, może zostać zawarta zarówno przed ich powstaniem, jak również w momencie, w którym mające ulec połączeniu utwory już istnieją, gdyż ani zamiar ani cel połączenia i wspólnego rozpowszechniania nie muszą istnieć na etapie tworzenia utworu. Przepis art. 10 nie znajduje jednak zastosowania w przypadkach, kiedy do połączenia utworów doszło z inicjatywy jednego tylko twórcy, bowiem odnosi się on tylko i wyłącznie do sytuacji, w których połączenie następuje z woli wszystkich twórców. Ponadto wyżej przywołany przepis nie ma zastosowania także w sytuacjach, gdy połączenia utworów dokonuje osoba trzecia – chyba, że działa ona z upoważnienia twórców.

 

Umowa o połączenie utworów.

Umowa, której przedmiotem jest połączenie utworów nie jest umową o przeniesienie praw, nie można jej także zaliczyć do umów licencyjnych. Nie mają do niej zastosowania przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności zaś ograniczenie, o którym mowa w art. 41 ust. 2 według którego, „umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu (…) obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione” oraz wynikające z art. 41 ust. 4, według którego „umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia”. W związku z powyższym, jeżeli strony zawierając umowę nie określiły w sposób szczegółowy sposobów rozpowszechniania utworów połączonych, przyjąć trzeba, iż odnosi się ona do wszystkich sposobów publicznego udostępniania, także i do tych, które w momencie zawierania umowy nie były jeszcze znane.

Ustawa nie reguluje ani treści, ani skutków umowy o połączenie utworów. Nie istnieją zatem podstawy do uznania, że z faktu zawarcia umowy wynikają jakiekolwiek ograniczenia wykonywania praw autorskich w stosunku do poszczególnych utworów składających się na „całość” utworu połączonego. Za słuszny należy uznać pogląd, iż strony dysponują swobodą kształtowania treści umowy o połączenie utworów, stosownie do treści oraz w granicach wyznaczonych art. 3531 Kodeksu cywilnego – stosunek prawny strony mogą ułożyć wedle swojego uznania, z zastrzeżeniem, by jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze (właściwości) stosunku oraz zasadom współżycia społecznego.

Polecane

Najnowsze