Sądowe stwierdzenie nabycia spadku

Sądowe stwierdzenie nabycia spadku

Po co sądowo stwierdza się spadek?

Zgodnie z kodeksem cywilnym spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku z mocy prawa może nieść pewne niebezpieczeństwa. Samo nabycie oznacza przejście praw i obowiązków, które przysługiwały spadkodawcy na inne osoby. Jednak otwartą pozostaje kwestia w jakim zakresie przypada spadek. Dzięki rozwiązaniom prawnym można stwierdzić kto jest spadkodawcą i jaka część spadku mu przysługuje. Jednym z rozwiązań prawnych jest sądowe stwierdzenie nabycia spadku (innym – notarialny akt poświadczenia dziedziczenia).

Legitymacja

Sąd stwierdza nabycie spadku na wniosek. Wnioskodawcą może być osoba, która ma w tym interes prawny. Mogą być nim przede wszystkim spadkobiercy, ale także inne podmioty, takie jak: wierzyciele spadkodawcy i spadkobiercy, zapisobiercy, uprawnieni do zachowku.

Wnioskodawca ograniczony jest terminem. Stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku. Jednak termin ten nie obowiązuje, gdy wszyscy znani spadkobiercy złożyli oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Przebieg postępowania

Postępowanie sądowe przebiega według przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Stwierdzenie nabycia spadku następuje w postępowaniu w trybie nieprocesowym.

Sąd wydaje w takim postępowaniu postanowienie po przeprowadzeniu rozprawy. Wzywa się na nią wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy (zarówno ustawowi jak i testamentowi). Sąd bada z urzędu, kto jest spadkodawcą. W szczególności sąd bada czy spadkobierca pozostawił testament.  Dowodem, że nie ma innych spadkodawców może być zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę.  W takim zapewnieniu zgłaszający się spadkobierca powinien złożyć oświadczenia co do wszystkiego, co jest mu wiadome o istnieniu (lub nieistnieniu) osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia (lub dziedziczyłyby razem z nimi). Zgłaszający składa także oświadczenie o wiadomych testamentach spadkodawcy. Jeżeli jednak sąd uzna takie zapewnienie za niewystarczające lub gdy w ogóle nie zostało ono złożone postanowienie w sprawie może być wydane dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie. Ogłoszenie takie powinno zawierać:

1) imię, nazwisko, zawód oraz ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy;

2) datę śmierci spadkodawcy;

3) wskazanie majątku pozostałego po spadkodawcy;

4) wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu sześciu miesięcy od dnia wskazanego

w ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, gdyż w przeciwnym

razie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia

spadku.

Ogłoszenie takie musi być odpowiednio opublikowane. Musi być umieszczone w piśmie poczytnym w całym kraju i podane publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy. Po upływie 6 miesięcy od daty ogłoszenia sąd wyznaczy rozprawę. Jeżeli w ciągu owych 6 miesięcy nikt nie zgłosi nabycia spadku albo nie udowodni go na rozprawie, sąd wydaje postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały wykazane, gdy zaś ich nie ma sąd stwierdza nabycie spadku przez Skarb Państwa. Jest on wtedy spadkobiercą ustawowym.

W samym postanowieniu sąd wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców. Określa także wysokość ich udziałów. Sąd nie bada także jakie składniki wchodzą w skład spadku. Tylko przy dziedziczeniu ustawowym bada czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne.

Nierzadko zdarza się, że postanowienie takie należy zmienić. Potrzeba taka może wyniknąć np. gdy odnajdzie się testament spadkodawcy. Wniosek taki może złożyć każda osoba zainteresowana.

Skutki prawne

Postanowienie sądu niesie określone skutki prawne. Pierwszym jest domniemanie prawne, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku (a także poświadczenie dziedziczenia przez notariusza) jest spadkobiercą.

Kodeks cywilny przewidział tutaj także ochronę osób trzecich. Jeżeli ten, kto uzyskał stwierdzenie nabycia spadku (lub poświadczenie dziedziczenia) nie jest spadkobiercą, a rozporządza prawem należącym do spadku, to osoba na rzecz której następuje rozporządzenie nabywa prawo lub zostaje zwolniona z obowiązku. Wyjątkiem jest jedynie działanie takiej osoby w złej wierze.

Polecane

Najnowsze