Obowiązki przedsiębiorcy
Przedsiębiorca, który zawiera umowę poza lokalem swojego przedsiębiorstwa, zobowiązany jest do przedstawienia dwóch rodzajów dokumentów: po pierwsze dokumentu tożsamości, po drugie: dokumentu potwierdzającego wykonywanie działalności gospodarczej. Niezbędne jest okazanie obydwu wymienionych dokumentów, na co wskazuje słowo ‘oraz’ użyte w artykule pierwszym ustawy. Ponadto, osoba chcąca zawrzeć umowę w czyimś imieniu obowiązana jest do przedstawienia dodatkowo dowodu swojego umocowania, np. pisemnego pełnomocnictwa.
Po zawarciu umowy, przedsiębiorca zobowiązany jest pisemnie poinformować konsumenta o prawie do odstąpienia od umowy. Całość dokumentów wręczanych konsumentowi powinna zawierać:
• wzór oświadczenia o odstąpieniu, na którym nie powinno zabraknąć imienia i nazwiska (ew. nazwy) przedsiębiorcy, jego miejsca zamieszkania (lub siedziby)
• pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, z oznaczeniem jej daty, rodzaju oraz przedmiotu świadczenia i jego ceny.
Prawo konsumenta do odstąpienia od umowy
Do uprawnień osoby, która zawarła umowę poza lokalem przedsiębiorstwa należy przede wszystkim prawo do odstąpienia od niej ciągu 10 dni od zawarcia. Termin powyższy ulega jednak zmianie, jeżeli przedsiębiorca nie dochowa wymogu pisemnego poinformowania konsumenta o możliwości odstąpienia od umowy. W takim wypadku, termin do odstąpienia liczony jest od momentu uzyskania wiedzy o prawie odstąpienia. Ostatecznym terminem, bez względu na spełnienie obowiązku, do realizacji prawa odstąpienia jest okres trzech miesięcy od momentu wykonania umowy. Jest to przywilej charakteryzujący ten specyficzny ze względu na miejsce rodzaj zobowiązań, jakimi są umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa. Poza nimi, konsumentowi przysługuje szereg uprawnień z tytułu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (z dnia 16 lutego 2007 roku), ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej (z dnia 27 lipca 2002 r.) czy regulacji najbardziej podstawowej – Kodeksu Cywilnego.
Rodzaje umów
Ustawa dokonuje szeregu wyłączeń, jeżeli chodzi o typy umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa. Nie stosuje się jej bowiem do następujących umów:
1. o charakterze ciągłym lub okresowym, zawieranych na podstawie oferty sprzedaży lub przez odwołanie się do ogłoszeń, reklam, cenników i innych informacji skierowanych do ogółu albo do poszczególnych osób, jeżeli konsument mógł uprzednio zapoznać się z treścią otrzymanej oferty lub informacji pod nieobecność drugiej strony umowy, a zarazem w tej ofercie lub informacji, jak i w umowie zastrzeżono prawo konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od dnia jej zawarcia,
2. sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do miejsca zamieszkania konsumenta,
3. powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, o wartości przedmiotu umowy do równowartości 10 EURO,
4. o prace budowlane,
5. dotyczących nieruchomości, z wyłączeniem usług remontowych,
6. ubezpieczenia, w tym o członkostwo w otwartych funduszach emerytalnych, oraz reasekuracji,
7. dotyczących papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych i inwestycyjnych (usługi inwestycyjne).
Sankcje
Przedsiębiorca naruszający zasady zawierania umów poza lokalem naraża się na odpowiedzialność regulowaną Kodeksem Wykroczeń. Artykuł 138a penalizuje bowiem naruszenia ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów i odpowiedzialności za produkt niebezpieczny. Konsekwencją zaniechania obowiązku okazania dokumentów wymaganych przy zawieraniu umowy (także – potwierdzającego swoje umocowanie) jest kara grzywny.
