Strajk

Czym jest strajk?

Zgodnie z art. 17 ww. ustawy strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu zbiorowego, dotyczącego konkretnych interesów stanowiących jego przedmiot. Jego celem jest wywarcie presji na pracodawcę, mającej za zadanie skłonić go do uwzględnienia żądań pracowników.

Można wyróżnić prawo do strajku, przysługujące pracownikom oraz prawo do jego organizacji, które przysługuje związkom zawodowym. Prawo pracownika do strajku jest prawem służącym każdemu, prawem człowieka, które może zostać ograniczone tylko przepisami prawa. Zgodnie z ustawą prawo do strajku nie przysługuje m.in. zatrudnionym w jednostkach organizacyjnych ochrony przeciwpożarowej, na stanowiskach pracy, urządzeniach i instalacjach, na których zaniechanie pracy zagraża życiu lub zdrowiu ludzkiemu lub bezpieczeństwu państwa.

Strajk legalny

Strajk legalny ma miejsce wtedy, kiedy zakończą się niepowodzeniem próby jego zażegania w przewidzianych ustawą formach, czyli rokowań i mediacji. Nie dotyczy to sytuacji, gdy strona pracownicza niezgodnie z prawem uniemożliwia ich przeprowadzenie lub kiedy miało miejsce rozwiązanie stosunku pracy z prowadzącym spór działaczem związkowym. Wówczas obie te fazy nie są wymagane.

Ważną kwestią jest to, żeby rozmiar i koszty strajku nie przekroczyły zasady proporcjonalności w stosunku do zgłaszanych żądań. Zwraca się uwaga w literaturze i orzecznictwie (wyr. Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1997 r., I PKN 393/97, OSP 1990, poz. 51) na to, że strajk głodowy może tak wyznaczone granice przekraczać.

Celem strajku musi rozwiązanie sporu zbiorowego, nie może być nim np. dążenie do uzyskania określonych rezultatów politycznych.

Ustawodawca nakłada na organizatorów strajku obowiązek współdziałania z kierownikiem zakładu pracy, który ma zapewnić ochronę mienia tego zakładu. Zabrania się także ograniczania kierownika tego zakładu w pełnieniu jego obowiązków i wykonywania uprawnień w stosunku do tych pracowników, którzy nie biorą udziału w strajku. Strajkujący muszą umożliwić mu podejmowanie wszelkich czynności niezbędnych do zapewnienia ochrony mienia zakłady i nieprzerwanej pracy obiektów, urządzeń oraz instalacji, których unieruchomienie mogłoby spowodować powstanie zagrożenia dla życia, zdrowia ludzkiego lub przywrócenia normalnej pracy zakłady pracy.

Kolejną przesłankę legalności strajku stanowi zachowanie wymogów proceduralnych jego zorganizowania. Związek zawodowy powinien zorganizować głosowanie, w którym uczestniczyć powinna co najmniej połowa pracowników danego zakładu. O jego organizacji decyduje wówczas większość głosów, nie może on zostać ogłoszony przed upływem 14 dni od dnia wszczęcia sporu zbiorowego, natomiast powinno mieć to miejsce co najmniej na 5 dni zanim pracownicy przystąpią do strajku. Ustawa stanowi, że udział w strajku ma miejsce na zasadzie dobrowolności, nikt nie może zmusić pracownika do strajkowania, jeżeli on sam nie wyraża takiej woli. Strajkujący nie mają prawa nie dopuszczać pozostałych pracowników do wykonywania ich obowiązków.

Strajkujący

Istotną kwestią jest sytuacja prawa strajkującego. Jeśli ma miejsce strajk legalny, zorganizowany zgodnie z przepisami ustawy, wówczas, stosownie do art. 21 ust.1 ww. ustawy, powstrzymywanie się przez pracownika od wykonywania pracy nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych. Strajkujący zachowuje wszystkie uprawnienia ze stosunku pracy oprócz jednego – prawa do wynagrodzenia. Ustawa stanowi, że okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy. Nienaruszone pozostają także prawa pracownika do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Polecane

Najnowsze