Zawiadomienie o uzupełnieniu weksla in blanco.
Cechą charakterystyczną weksla in blanco jest brak wszystkich elementów jakich wymaga prawo wekslowe. Weksel niezupełny zawiera, co najmniej podpis wystawcy lub akceptanta i w takiej postaci jest składany drugiej stronie, która chce swoje wierzytelności zabezpieczyć. Wystawca może weksel uzupełnić, w szczególności poprzez wpisanie sumy wekslowej i na takiej podstawie dochodzić roszczeń od osób, które złożyły na wekslu swój podpis. Wynikiem uzupełnienia treści weksla powinno być nadanie mu treści o jakiej mowa w porozumieniu wekslowym oraz art. 101 ustawy – Prawo wekslowe, mianowicie weksel powinien zawierać po uzupełnieniu:
1) nazwę „weksel”, w samym tekście dokumentu, w języku w jakim go wystawiono;
2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3) oznaczenie terminu płatności;
4) oznaczenie miejsca płatności;
5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
7) podpis wystawcy wekslu.
Jednym z elementów porozumienia wekslowego powinno być, co do zasady, nałożenie na wierzyciela obowiązku polegającego na zawiadomieniu wystawcy weksla in blanco o dokonaniu jego uzupełnienia, z uwagi na fakt, iż zapłata sumy wekslowej będzie możliwa dopiero wówczas, gdy dłużnik pozna czas i miejsce swojego świadczenia. Warto zaznaczyć, że zawiadomienie nie jest warunkiem koniecznym w sytuacji, gdy weksel in blanco w momencie jego wystawienia określał termin oraz miejsce płatności, a także w przypadkach, gdy weksel in blanco jest płatny za okazaniem bądź też pewien czas po okazaniu.
Przedstawienie weksla do zapłaty.
Posiadacz weksla przedstawia go do zapłaty głównemu dłużnikowi. Polega to na okazaniu oryginału weksla jego wystawcy wraz z wyraźnym wezwaniem do zapłaty. Celem przedstawienia weksla do zapłaty jest, między innymi, umożliwienie wystawcy zbadania treści dokumentu, a także uprawnień jego posiadacza. Praktyczna uwaga podnoszona przy tej okazji sprowadza się do okazywania dokumentu mając na względzie wszelkie względy bezpieczeństwa, tzn. by okazanie było dokonane w sposób uniemożliwiający zniszczenie weksla. Weksel należy przedstawić do zapłaty w miejscu płatności weksla. Jeżeli nie zostało ono wskazane w treści weksla, należy odwołać się do treści art. 87 ustawy – Prawo wekslowe, zgodnie z którym „przedstawienia wekslu, wezwania do wydania egzemplarza lub oryginału, tudzież wszystkich innych czynności zachowawczych należy – w braku odmiennego wskazania w wekslu – dokonać w lokalu przedsiębiorstwa, a gdyby nie można było znaleźć takiego lokalu – w mieszkaniu osoby, do której wezwanie ma być skierowane. W innym miejscu, np. „na giełdzie”, można tych czynności dokonać jedynie za zgodą stron interesowanych”. Weksel płatny w oznaczonym terminie powinien zostać przedstawiony do zapłaty w pierwszym dniu, w który można zapłaty wymagać bądź też w jednym z dwóch następnych dni powszednich. Przy zapłacie całej sumy wekslowej dłużnik może żądać wydania weksla z adnotacją „zapłacono” ze wskazaniem na datę spełnienia świadczenia i zaopatrzoną także w podpis. Posiadacz weksla ma możliwość odmowy przyjęcia częściowej zapłaty, przy czym odmowa wiąże się z popadnięciem przez wierzyciela w zwłokę. W takie sytuacji dłużnik wekslowy jest uprawniony do złożenia sumy pieniężnej do depozytu sądowego na koszt i ryzyko posiadacza weksla. Natomiast w razie przyjęcia zapłaty częściowej, dłużnik wekslowy może żądać umieszczenia o tym fakcie wzmianki na wekslu oraz osobnego pokwitowania uiszczonej kwoty. Zapłata sumy wekslowej przez wystawcę weksla własnego rodzi skutek w postaci zwolnienia wszystkich dłużników wekslowych, natomiast zapłata dokonana przez innego dłużnika zwalnia ze zobowiązania tylko tych dłużników wekslowych podpisanych na wekslu pod dłużnikiem dokonującym zapłaty, tzn. kolejnych indosantów oraz ich poręczycieli.
W przypadku nieprzedstawienia wekslu do zapłaty w terminie, każdy dłużnik może, zgodnie z treścią art. 42 w związku z art. 38 ustawy – Prawo wekslowe, złożyć sumę wekslową do depozytu sądu miejsca płatności wekslu na koszt i niebezpieczeństwo posiadacza.
Zakres odpowiedzialności wekslowej.
Odpowiedzialność z tytułu zobowiązania wekslowego ponoszą wszystkie osoby podpisane na wekslu, a więc wszyscy dłużnicy wekslowi. Główni dłużnicy wekslowi, do których zalicza się m.in. wystawcę weksla własnego, ponoszą odpowiedzialność niezależnie od dopełnienia przez wierzyciela czynności zachowawczych; dłużnicy zwrotnie zobowiązani – do których zalicza się m.in. indosantów, ponoszą odpowiedzialność pod warunkiem, że wierzyciel dokona czynności zachowawczych; poręczyciele ponoszą natomiast odpowiedzialność w takim zakresie, w jakim ponoszą ją osoby, za których udzielili poręczenia. Roszczenie wekslowe jakie przysługuje uprawnionemu posiadaczowi weksla obejmuje następujące elementy:
1) sumę wekslową,
2) odsetki wskazane w wekslu,
3) odsetki ustawowe liczone od terminu płatności.
Literatura:
1) R. Mroczkowski, R. Mroczkowska, Weksel in blanco w praktyce gospodarczej, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kard Sp. z o. o., Gdańsk 2006;
2) Z. Radwański, J. Panowicz-Lipska, Zobowiązania – część szczegółowa, C.H.Beck, wyd. 8, Warszawa 2010;
3) M. Czarnecki, L. Bagińska, Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Warszawa 2003;
4) I. Heropolitańska, Komentarz do ustawy – Prawo wekslowe, [w:] Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, LEX 2011
