Europejski nakaz zapłaty

Europejski nakaz zapłaty

Rozporządzenie (WE) Nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 roku ustanawiające postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty było pierwszym aktem prawa europejskiego, pozwalającym na merytoryczne rozstrzygnięcie spraw transgranicznych. Zgodnie z przepisami unijnymi, rozporządzenie wiąże państwo członkowskie w całości i jest stosowane bezpośrednio, a to oznacza, że jego przepisy stanowią dla sądu polskiego podstawę prawną podejmowania czynności procesowych w postępowaniu w sprawie wydania europejskiego nakazu zapłaty, a także czynności po wydaniu tego orzeczenia. Art. 50515-50520 Kodeksu postępowania cywilnego są regulacją uzupełniającą rozporządzenia, ponieważ normują kwestie proceduralne.

Ten rodzaj postępowania pozwala na swobodny przepływ europejskich nakazów zapłaty w państwach członkowskich Unii Europejskiej (z wyjątkiem Danii). Oznacza to, że nakaz będzie wykonywany w innym państwie niż to, w którym został on wydany, bez konieczności wszczynania żadnego dodatkowego postępowania pośredniego poprzedzającego uznanie i wykonanie nakazu.

Należy podkreślić, iż to postępowanie ma charakter fakultatywny, a więc to do powoda należy decyzja, czy chce wnieść pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, czy zamierza skorzystać z innego rodzaju postępowania, przewidzianego przepisami prawa.

Jakie sprawy?

Europejski nakaz zapłaty może być wydany w sprawach cywilnych lub handlowych, które mają charakter transgraniczny, a ich przedmiotem jest bezsporne roszczenie pieniężne, wymagalne w chwili wniesienia pozwu.

Rozporządzenie nie definiuje pojęcia sprawy cywilnej i handlowej. Należy więc rozumieć, że chodzi o sprawy wynikające ze stosunków prawnych, regulowanych normami prawa prywatnego.

Z zakresu przedmiotowego rozporządzenia zostały wyłączone sprawy: skarbowe, celne, administracyjne, dotyczące odpowiedzialności państwa za działania i zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperia). Ponadto nie stosuje się go do spraw dotyczących:

1) praw majątkowych wynikających ze stosunków małżeńskich, testamentów oraz z zakresu dziedziczenia;

2) upadłości, postępowań związanych z likwidacją niewypłacalnych spółek lub innych osób prawnych;

3) postępowań pojednawczych, układowych oraz innego rodzaju podobnych postępowań’;

4) zabezpieczenia społecznego;

5) roszczeń powstałych z zobowiązań pozaumownych, chyba że stanowią one przedmiot umowy między stronami lub nastąpiło uznanie długu, bądź też dotyczą długów oznaczonych wynikających ze współwłasności majątku.

Ze sprawą transgraniczną mamy do czynienia, gdy przynajmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę, np. wierzyciel ma miejsce zamieszkania w Polsce, a dłużnik we Francji. Obywatelstwo stron nie ma żadnego znaczenia. Jeżeli stroną jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, bierze się pod uwagę miejsce jej siedziby w państwie członkowskim innym niż państwo organu rozpoznającego sprawę.

Co w pozwie?

Pozew wnoszony w europejskim postępowaniu nakazowym powinien zawierać:

1) oznaczenie stron, ich miejsca zamieszkania lub siedziby, a jeśli strona reprezentowana jest przez przedstawiciela, to również jego imię i nazwisko oraz adres;

2) wartość dochodzonego roszczenia;

3) jeżeli powód dochodzi odsetek – stawkę oraz okres, za jaki żąda odsetek, chyba że zgodnie z prawem państwa członkowskiego wydania odsetki ustawowe doliczane są automatycznie do roszczenia głównego;

4) uzasadnienie roszczenia (opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia);

5) dowody na poparcie zgłoszonego roszczenia (bez obowiązku ich dołączania) ;

6) wskazanie okoliczności uzasadniających właściwość sądu;

7) uzasadnienie transgranicznego charakteru sporu.

Procedura

Sąd bada „tak szybko, jak to możliwe” spełnienie wymogów formalnych i treści pozwu, istnienie jurysdykcji krajowej w danej sprawie. W przypadku stwierdzenia braków formalnych, sąd wzywa powoda do ich uzupełnienia i wyznacza odpowiedni termin. Sprawa rozpoznawana jest na posiedzeniu niejawnym.

Pozwany może wnieść sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty w terminie 30 dni od doręczenia mu tego nakazu. Wniesienie sprzeciwu powoduje utratę mocy europejskiego nakazu zapłaty oraz rozpoznanie sprawy przez sąd, od którego pochodzi nakaz, według przepisów prawa krajowego, z tym zastrzeżeniem, że nie może być ona rozpoznawana w postępowaniu nakazowym lub upominawczym. Powód może jednak zażądać, aby wniesienie sprzeciwu skutkowało umorzeniem postępowania.

1) K. Flaga-Gieruszyńska, komentarz do art. 50515-20 KPC [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. A. Zielińskiego, Warszawa 2011

2) E. Marszałkowska-Krześ (red.), Postępowanie cywilne, Warszawa 2011

3) R. Kulski, komentarz do art. 50515-20 KPC [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 367-50537, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2010

Polecane

Najnowsze