Odzież i obuwie
Jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze. Obowiązek dostarczenia obuwia i odzieży może wynikać ponadto z wymogów technologicznych, sanitarnych lub bezpieczeństwa i higieny pracy. Odzież i obuwie dostarczane pracownikom musi spełniać wymogi określone w Polskich Normach. Rodzaj odzieży i obuwia jest zależny od stanowiska. Co do zasady rodzaj obuwia i odzieży na danym stanowisku oraz przewidywane okresy użytkowania określa pracodawca w regulaminie pracy lub odrębnym ogólnodostępnym akcie. Kwestie te dla niektórych zawodów zostały jednak uregulowane przepisami szczególnymi. Ma to miejsce np. w odniesieniu do pracowników Państwowego Ratownictwa Medycznego, dla których normy jakościowe i ilościowe odzieży i obuwia roboczego określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 października 2010 roku w sprawie oznaczenia systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz wymagań w zakresie umundurowania członków zespołów ratownictwa medycznego (Dz. U. 2010 Nr 209 poz. 1382).
Odzież robocza i obuwie pracowników stanowią własność pracodawcy, pracownik zatem ma obowiązek dążenia do pozostawania odzieży w możliwie najlepszym stanie oraz nie może samowolnie dokonywać przeróbek powierzonego mienia, ponieważ może to wpływać niekorzystnie na jego przydatność. Pracodawca ustalając normy ilościowe przysługującej pracownikowi odzieży powinien brać pod uwagę charakter pracy i konieczność dokonywania prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania odzieży. Nie może bowiem dochodzić do sytuacji, w której pracownik zostanie dopuszczony do pracy bez odzieży roboczej czy obuwia roboczego w stanie zapewniającym bezpieczeństwo i higienę pracy. Pracodawca zapewnia pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie, a jeżeli nie ma możliwości zapewnić prania może powierzyć tą czynności pracownikowi, pod warunkiem wypłacania ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika. Powierzenie tych czynności jest jednak zabronione, jeżeli dotyczyć by miały odzieży lub obuwia, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
Na niektórych stanowiskach pracodawca może dopuścić używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. W takich warunkach pracownikowi korzystającemu z własnej odzieży lub obuwia przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny. Kodeks pracy wyłącza jednak możliwość stosowania własnej odzieży lub obuwia roboczego w przypadku stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
Środki ochrony indywidualnej
Dostarczane przez pracodawcę nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej mają na celu zabezpieczenie pracownika przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy. Środki ochrony indywidualnej muszą spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zdefiniowało środki ochrony indywidualnej jako wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu. Do środków ochrony indywidualnej zaliczyć należy rękawice robocze, kaski, hełmy ochronne, kombinezony gazoszczelne, pianki neoprenowe, maski ochronne, okulary ochronne, stopery, liny asekuracyjne czy szelki bezpieczeństwa. Rozporządzenie wyłącza z kategorii środków ochrony indywidualnej: zwykłą odzież roboczą i mundury, które nie są specjalnie przeznaczone do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika; środki ochrony indywidualnej używane przez wojsko, Policję i inne służby utrzymania porządku publicznego; wyposażenie stosowane przez służby pierwszej pomocy i ratownicze; środki ochrony indywidualnej stosowane na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym; wyposażenie sportowe; środki służące do samoobrony lub do odstraszania oraz przenośne urządzenia do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego.
