Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej

Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej

„W braku wymagania zachowania określonej formy dla dokonania czynności prawnej, wystarczające jest oświadczenie ustne albo pisemna, w tym także za pomocą nośników elektronicznych ( w postaci elektronicznej) w sposób umożliwiający identyfikację i autoryzację złożonego w ten sposób oświadczenia”. Zgodnie z kodeksową regulacją ” oświadczenie (…) jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej (do drugiej strony – AK) w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią”. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyrokach z dnia 16. 03. 1995 r. I PRN 2/95 oraz z 9.12. 1999 r. I PKN 430/99 możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia woli nie musi równać się faktycznemu zapoznaniu z jego treścią. Skuteczne zatem doręczenie oświadczenia woli to takie, które daje adresatowi możliwość się z nim zapoznania choćby nawet w rzeczywistości tego nie uczynił. Paragraf drugi przywołanego przepisu stanowi o chwili doręczenia oświadczenia woli wyrażonego w formie elektronicznej. Zgodnie z jego brzmieniem oświadczenie takie złożone jest innej osobie ” gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób , żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią”. ” chodzi tu o oświadczenia, które zostały zakodowane postaci, która umożliwia ich przechowywanie, przetwarzanie oraz przesyłanie na nośnikach elektronicznych. Zastanawiająca jest kwestia kiedy istnieje możliwość skutecznego złożenia oświadczenia woli w formie elektronicznej. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w doktrynie istnieje ona w przypadku wyrażenia przez adresata zgody na posługiwanie się taką formą. Ma to znaczenie dla badania skuteczności złożenia oświadczenia w przypadku, gdy adresat rzeczywiście się z nim nie zapoznał. Istnieje możliwość udzielenia tzw. zgody generalnej , która będzie obejmowała wszelkie oświadczenia wszelkich kontrahentów. Jeżeli jedną ze stron jest przedsiębiorca można domniemywać istnienie zgody na ten sposób komunikowania i skutecznego składania oświadczeń woli , jeżeli posłużono się już wcześniej takim środkiem korespondencji lub w przypadku umieszczenia adresu internetowego czy numeru telefonu na szyldzie reklamowym bądź wizytówce. Inna sytuacja zachodzi w przypadku osób fizycznych, w przypadku których zgody takiej nie można w podobny sposób domniemywać. Do odbieranie i składanie oświadczeń woli w postaci elektronicznej konieczne jest spełnienie kilku warunków i wymagań technicznych, które umożliwią drugiej stronie zapoznanie się z treścią danego oświadczenia woli. Chyba oczywistym jest, że warunkiem takim będzie przede wszystkim posiadanie przez oby dwie strony stosownych urządzeń elektronicznych. Kontynuując rozważania na temat momentu złożenia oświadczenia woli to w przypadku postaci elektronicznej ustawodawca zdecydował się na szczególną regulację w stosunku do reguły z art. 61 par. 1 KC. Jak stanowi par. 2 przywołanego artykułu ” oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią”. Zatem np. nieskuteczne wysłanie oświadczenia woli z powodu wadliwego działania sieci skutkuje brakiem jego skutecznego złożenia. Jeżeli chodzi o komunikację bezpośrednią jak IRC (Internet Relay Chat) to za moment doręczenia uznaje się chwilę wyświetlenia oświadczenia na ekranie komputera ( czy w tym momencie i telefonu) adresata. Jeżeli oświadczenie jest kierowane do większego kręgu odbiorców poprzez zamieszczenie go na stronie internetowej to za chwilę jego złożenia uznaje się moment udostępnienia strony szerszemu kręgu odbiorców.

Trudniejszą do rozstrzygnięcia kwestią jest moment złożenia oświadczenia woli, które przesyłane jest indywidualnemu odbiorcy za pomocą poczty elektronicznej czy wiadomości tekstowych (sms) czy graficznych (mms) przesyłanych za pomocą sieci telefonii komórkowej. Przy badaniu skuteczności doręczenia takiego oświadczenia woli bierze się pod uwagę to czy składający dane oświadczenie dołożył wszelkich starań niezbędnych do stworzenia adresatowi możliwości zapoznania się z tym oświadczeniem. Można uznać, że wysłanie oświadczenia woli na podany przez odbiorę adres po wcześniejszym zapewnieniu wysyłającego o prawidłowym funkcjonowaniu urządzenia, czyni zadość temu warunkowi. Jeżeli dane zostały prawidłowo przesłane pocztą elektroniczną to trafiają do serwera dostawcy usług internetowych oraz od razu dostępne są dla posiadacza internetowej skrzynki pocztowej. Dlatego też właśnie art. 61 par. 2 ma obowiązujące brzmienie. Uznano, iż chwilą, w której adresat mógł zapoznać się ze składanym oświadczeniem woli jest moment wprowadzenia tego oświadczenia woli do środka komunikacji elektronicznej przez składającego. dla skuteczności złożenia oświadczenia woli nie jest wymagane samo odebranie wiadomości. Wystarczająca jest możliwość zapoznania się z treścią tegoż oświadczenia. Poczta elektroniczna daje bowiem komfort i możliwość stałego, ciągłego przyjmowania i odbioru wiadomości przesyłanych elektroniczną pocztą. Oczywiście nie można wymagać od adresata by co chwilę kontrolował wpływające na jego adres wiadomości. W przypadku np. przedsiębiorców możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia zostaje czasowo wyłączona podczas dni wolnych od pracy czy nawet w czasie po godzinach pracy. Dlatego każdy z przypadków należy rozpatrywać konkretnie. W każdym jednak z nich zastosowanie będzie miało określenie bez nieuzasadnionej zwłoki . Potwierdzenie odbioru wysłanej wiadomości jest dużym ułatwieniem dla udowodnienia czy do zapoznania się z treścią oświadczenia woli doszło lub dojść mogło. W przypadku jednak zaniechania wysłania potwierdzenia przez adresata pomimo faktycznego zapoznania się z treścią oświadczenia woli pojawiały się będą trudności dowodowe i wykazanie tego faktu, w niektórych sytuacjach będzie możliwe w inny sposób, w niektórych niestety nie będzie takiej możliwości. W przypadku zorganizowania telekonferencji moment złożenia oświadczenia woli będzie momentem jego dojścia do adresata. Jeżeli chodzi o odwołanie oświadczenia woli wyrażonego w postaci elektronicznej to stosuje się tutaj ogólną regulację z art. 61 par. 1 KC iż odwołanie złożonego oświadczenia woli będzie skuteczne , jeżeli doszło do adresata jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Odwołanie oświadczenia woli jest jednostronnym zachowaniem się składającego oświadczenie, które ma do adresata dojść najpóźniej w chwili otrzymania oświadczenia woli. Jeżeli jednak jest to niemożliwe, bo adresat już się z oświadczenie woli zapoznał można zastosować inne instytucje prawne jak np. zmianę treści umowy, jej rozwiązanie czy umowne odstąpienie.

Polecane

Najnowsze