Wady fizyczne
Występują gdy rzecz ma cechy zmniejszające jej wartość lub użyteczność, nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewniał kupującego, bądź została kupującemu wydana w stanie niepełnym. Dla oceny wad fizycznych podstawowe znaczenie mają względy funkcjonalne, określone w umowie lub w związku z „normalnym” użyciem rzeczy. Odpowiedzialność z tytułu wad fizycznych znajduje zastosowanie do rzeczy nowych i używanych, jednak jeśli mamy na myśli te ostatnie nie uważa się za wadę fizyczną takie zmniejszenie wartości lub użytku, które jest następstwem zwykłej eksploatacji rzeczy. Przepisy te znajdują odpowiednie zastosowanie do dóbr niebędących rzeczami, tj. sprzedaż energii.
Wady prawne
Wada prawna występuje wówczas gdy rzecz stanowi wartość osoby trzeciej lub jest obciążona prawem osoby trzeciej. Znajduje ona zastosowanie także do sytuacji gdy sprzedawca jest współwłaścicielem rzeczy. Pojęcie wady prawnej odnosi się analogicznie do sprzedaży praw.
Odpowiedzialność
Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wady fizyczne powstałe, przed przejściem na kupującego niebezpieczeństwa utraty lub uszkodzenia rzeczy, z reguły w chwili wydania rzeczy. Za wady powstałe później sprzedawca odpowiada tylko wtedy, gdy wynikły one z przyczyny, tkwiącej poprzednio w rzeczy sprzedanej. W związku z ochroną zaufania kupującego sprzedawca nie odpowiada za wady, o których kupujący wiedział, chyba że przedmiotem sprzedaży jest niezindywidualizowana rzecz przyszła.
Uprawnienia
Jeżeli zostaną spełnione wyżej wymienione przesłanki odpowiedzialności z tytułu wad fizycznych rzeczy, kupującemu przysługują następujące uprawnienia:
- odstąpienia od umowy,
- obniżenia ceny,
- wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad,
- naprawa
Kupujący ma prawo odstąpić od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz albo usunie wady. Z dokonaną wymianą łączy się obowiązek pokrycia przez sprzedawcę związanych z tym kosztów, jakie poniósł kupujący. Odstąpienie od umowy rodzi wzajemne uprawnienia między kupującym a sprzedawcą, kupujący powinien zwrócić rzecz dotkniętą wadą a sprzedawca powinien przede wszystkim zwrócić kupującemu pieniądze otrzymane za rzecz. Gdy przedmiotem sprzedaży jest rzecz sprzedana częściami. Kupujący może odstąpić od umowy także co do części rzeczy, które mają być dostarczone później, jeśli wcześniejsza partia była wadliwa, a sprzedawca na żądanie kupującego ich nie wymienił.
Obniżenie ceny rzeczy wadliwej powinno nastąpić w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy wolnej od wad pozostaje do jej wartości obliczonej z uwzględnieniem istniejących wad.
Żądanie wymiany rzeczy wadliwej na rzecz wolną od wad odnosi się wyłącznie do rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, natomiast w razie sprzedaży rzeczy określonej co do tożsamości może żądać jej naprawy. Wymiana rzeczy może dotyczyć zarówno całości jak i części. Do wymiany za towar wadliwy powinien być użyty towar bez wad i fabrycznie nowy, chyba że przedmiotem sprzedaży była rzecz używana. W przypadku naprawy rzeczy oznaczonej co do tożsamości kupujący powinien wyznaczyć sprzedawcy odpowiedni termin, po jego bezskutecznym upływie może on odstąpić od umowy. Jeżeli nie realizuje on prawa odstąpienia, może wystąpić z żądaniem obniżenia ceny wadliwego towaru.
Zawiadomienie o wadzie i terminy
Jeżeli kupujący chce dochodzić uprawnień z tytułu rękojmi za wady musi zawiadomić sprzedawcę o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte – w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł je wykryć. W stosunkach między przedsiębiorcami stawiane są bardziej rygorystyczne wymagania, kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach danego rodzaju i niezwłocznie nie zawiadomił sprzedawcy o wadach. Uprawnień z tytułu rękojmi kupujący nie traci, gdy sprzedawca wady podstępnie zataił np. zamaskował lub zapewniał kupującego o ich braku, choćby nie zbadał rzeczy i nie zawiadomił sprzedającego w powyższym terminie. Do dochodzenia terminów z tytułu wad prawnych nie jest potrzebne powiadomienie sprzedawcy.
Uprawnienia kupującego z tytułu wad fizycznych wygasają z upływem roku, a przy wadach budynku po trzech latach od dnia wydania rzeczy. Natomiast przy wadach prawnych przewidziany jest termin roczny, od momentu dowiedzenia się o wadzie.
