Użytkowanie

Ustanowienie prawa użytkowania

Użytkowanie powstaje wskutek zawarcia umowy między właścicielem rzeczy a przyszłym użytkownikiem. W umowie strony mogą zawrzeć termin końcowy użytkowania oraz wysokość odpłatności, jaką użytkownik jest zobowiązany uiścić na rzez właściciela rzeczy. Użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym, którego nie można nabyć w wyniku zasiedzenia, decyzji administracyjnej oraz orzeczenia sądu.

Przedmiot użytkowania

Zgodnie z kodeksem cywilnym, użytkowanie można ustanowić na wszystkich rzeczach: zarówno na rzeczach ruchomych jak i na nieruchomościach. Znacznie ważniejszą rolę odgrywa jednak użytkowanie ustanawiane na tych drugich. Użytkowanie obciąża oprócz rzeczy głównej również jej części składowe oraz, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, także jej przynależności. Co do zasady, użytkowanie ustanawia się na niezużywanych rzeczach oznaczonych co do tożsamości. Jeżeli jednak prawem użytkowania obciążymy pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, użytkownik, z chwilą wydania mu rzeczy, staje się ich właścicielem. Po tym, jak użytkowanie wygasa, dotychczasowy użytkownik zobowiązany jest do zwrotu rzeczy zgodnie z przepisami o zwrocie pożyczki. Użytkowanie takie nazywane jest użytkowaniem nieprawidłowym.

Obowiązki stron stosunku prawnego

Użytkowanie jest prawem bezwzględnym, czyli erga omnes. Oznacza, że wszyscy włącznie z właścicielem rzeczy są zobowiązani do powstrzymywania się od naruszania uprawnień użytkownika. Z drugiej strony, osoba, której przysługuje prawo użytkowania, obciążona jest obowiązkami powstającymi ex lege oraz wskutek umowy zawartej z właścicielem. Zgodnie z art. 258 kodeksu cywilnego ponosi on „ciężary, które zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki powinny być pokrywane z pożytków z rzeczy”. Na użytkownika został również nałożony obowiązek dokonania napraw i nakładów, wynikających ze zwykłego korzystania z rzeczy. W wypadku, gdy właściciel rzeczy poczyni nakłady na tę rzecz, uprawniony jest zarazem, aby żądać od użytkownika zwrotu tych nakładów zgodnie z przepisami o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

Wygaśnięcie

Użytkowanie, podobnie jak inne prawa rzeczowe, wygasa najczęściej z powodu zrzeczenia się prawa oraz gdy dochodzi do konfuzji. Oprócz tych dwóch przypadków, ustawodawca w art. 255 kodeksu cywilnego stwierdza, iż „użytkowanie wygasa wskutek niewykonywania przez lat dziesięć”. Wygaśnięcie użytkowania zobowiązuje dotychczasowego użytkownika do zwrotu rzeczy.

Polecane

Najnowsze