Zasady ogólne dopuszczalności podziału rzeczy jako sposobu zniesienia współwłasności

Zasady ogólne dopuszczalności podziału rzeczy jako sposobu zniesienia współwłasności

Regulacja ogólna

Zgodnie z art. 211 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Przepis ten, jako zasadę wprowadza dopuszczalność żądania zniesienia współwłasności poprzez omawiany sposób, wprowadzając w tym zakresie wyjątki, które powinny opierać się przynajmniej na jednym z czterech wymienionych kryteriów. Pierwsze z nich, to jest sprzeczność podziału z przepisami ustawy, dotyczy w głównej mierze podziału nieruchomości. Olbrzymie znaczenie w tej kwestii odgrywa przepis art. 93 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w myśl którego podziału nieruchomości można dokonać (co do zasady), jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego. Drugie kryterium, to jest sprzeczność podziału ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, stanowi swoiste odwołanie się do tego, czy podział rzeczy nie będzie mijał się z celem jej istnienia. Należy jednak w tym miejscu zauważyć, iż w myśl postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1976 r. (sygn. akt: III CRN 68/79) istniejący między współwłaścicielami konflikt nie może stanowić podstawy do odmowy dokonania podziału nieruchomości z powołaniem się na społeczno-gospodarcze przeznaczenie rzeczy i w prostej konsekwencji prowadzić do przyznania jednemu ze współwłaścicieli domu, przy jednoczesnym pozbawieniem mieszkania drugiego ze współwłaścicieli. Dwie ostatnie przesłanki to jest niedopuszczalność podziału, który pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości dotyczą przede wszystkim rzeczy niepodzielnych. Należy jednak pamiętać, iż zgodnie ze stanowiskiem doktryny przesłanki te nie mają charakteru bezwzględnego i nie wyłączają podziału umownego (zob. A. Cisek [w:] E. Gniewek [red.], Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2011, s. 359.).

Regulacja szczególna dotycząca podziału gospodarstwa rolnego

Szczególną regulację dotyczącą podziału rzeczy jako sposoby wyjścia ze stanu współwłasności zawiera przepis art. 213 k.c. dotyczący podziału gospodarstwa rolnego. Zgodnie z jego brzmieniem jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele.

 

Bibliografia:

1. Bieniek G., Rudnicki S., Nieruchomości. Problematyka prawna, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2011.

2. Gniewek E. [red.], Kodeks cywilny. Komentarz., Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2011.

3. Gniewek E. [red.], Kodeks cywilny. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe., Zakamycze 2001.

4. Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005.

Polecane

Najnowsze