Pojawienie się w polskim porządku prawnym gwarancji komercjalnej wraz z całością przepisów dotyczących sprzedaży konsumenckiej nastąpiło w wyniku dostosowania prawa polskiego do wymogów dyrektywy Unii Europejskiej Nr 99/44 z 25. maja 1999 r. w sprawie określonych aspektów sprzedaży i gwarancji na dobra konsumpcyjne (Dz. Urz. UE Nr L 171 z 09.07.1999 r.). Dyrektywa ta jako cel stawiała usuwanie przeszkód w rozwoju handlu na wspólnym rynku.
Gwarancja w ogólności
Gwarancja to zobowiązanie się gwaranta do spełnienia świadczenia na wypadek, gdyby właściwość (cecha) sprzedanego towaru konsumpcyjnego nie odpowiadała właściwościom określonym w niej. Gwarancja dotyczy jakości rzeczy sprzedanej.
Gwarantem, czyli udzielającym gwarancję może być zarówno sprzedawca, co zostało wyraźnie wysłowione w art. 13 ust. 2 ustawy o sprzedaży konsumenckiej, jak również producent czy też importer danego towaru.
Udzielenie gwarancji
Art. 13 ust. 1 ustawy o sprzedaży konsumenckiej przewiduje następujące przesłanki udzielenia gwarancji kupującemu:
– musi ono nastąpić przez oświadczenie gwaranta zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie – obydwa sposoby mają taką samą doniosłość prawną, gwarant ma więc pełną dowolność w wyborze sposobu udzielenia gwarancji, może to uczynić na jeden z powyższych sposobów, jak również posłużyć się nimi jednocześnie;
– dokument gwarancyjny lub reklama muszą odnosić się do towaru konsumpcyjnego;
– za udzielenie gwarancji nie pobiera się od kupującego odrębnej opłaty;
– gwarancja (oświadczenie gwarancyjne) określać ma obowiązki gwaranta (np. zwrot ceny, wymiana lub naprawa towaru) i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu.
Należy podkreślić, iż gwarancja nie powstaje ex lege, konieczne jest w tym zakresie dokonanie czynności prawnej udzielenia gwarancji.
Oświadczenie gwarancyjne – treść i forma
Ustawa o sprzedaży konsumenckiej przewiduje jednolite zasady co do kształtowania elementów treści oświadczenia gwarancyjnego, niezależnie od tego, czy zamieszczone jest ono w dokumencie gwarancyjnym, czy też w reklamie. Są to trzy elementy, które wynikają wprost z art. 13 ust. 1:
1. określenie obowiązków gwaranta i skorelowanych z nimi uprawnień kupującego – np. obowiązek wymiany towaru przez sprzedawcę i odpowiadające mu roszczenie kupującego o taką wymianę
2. wskazanie właściwości towaru będącego przedmiotem sprzedaży (cechy fizyczne)
3. stwierdzenie, że w razie braku tych właściwości kupujący może żądać od gwaranta spełnienia świadczenia objętego jego obowiązkiem.
Ustawa o sprzedaży konsumenckiej przewiduje ponadto szczególne wymogi co do formy oświadczenia gwarancyjnego. Na podstawie art. 13 ust. 3 w zw. z art. 3 ust. 1 zd. 1 oświadczenie to powinno być wyrażone w sposób jasny, zrozumiały, niewprowadzający w błąd, tak aby umożliwić kupującemu prawidłowe i pełne korzystanie z nabytego przez niego towaru. Poza tym istnieje wymóg, aby oświadczenie sformułowane było w języku polskim (art. 13 ust. 3 w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 3 ust. 6).
Art. 13 ust. 4 ustawy o sprzedaży konsumenckiej stanowi, iż w dokumencie gwarancyjnym (regulacja ta nie odnosi się więc do gwarancji udzielanej w reklamie) należy zamieścić podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji, w tym w szczególności nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Rzeczypospolitej Polskiej, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej. Ponadto powinno być w nim zawarte stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową.
Sprzedawca udzielający gwarancji jest obowiązany wydać kupującemu dokument gwarancyjny wraz z towarem, sprawdzić zgodność oznaczeń na towarze z danymi w tym dokumencie, jak i zabezpieczeń umieszczonych na towarze, co wynika bezpośrednio z regulacji art. 13 ust. 2 ustawy o sprzedaży konsumenckiej.
Zakres zastosowania przepisów o gwarancji komercjalnej
Art. 1 ust.1-3 ustawy o sprzedaży konsumenckiej określa jej zakres zastosowania:
1. ustawę tę stosuje się do dokonywanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą (towar konsumpcyjny);
2. ustawy nie stosuje się do sprzedaży energii elektrycznej, jak również do gazu i wody, chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości;
3. ustawy nie stosuje się do sprzedaży egzekucyjnej oraz sprzedaży dokonywanej w postępowaniu upadłościowym albo innym postępowaniu sądowym.
Z powyższego wynika również zakres zastosowania gwarancji komercjalnej, jako jednego z uregulowań tej ustawy.
