Aktualnie obowiązujące regulacje nie przewidują wnoszenia do komornika sądowego opłat, od którego uzależniona byłaby inicjacja postępowania egzekucyjnego celem dochodzenia należności pieniężnych. Dla wywołania tego skutku wystarczy złożyć do komornika tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności oraz wniosek egzekucyjny ze wskazaniem sposobów egzekucji, jakie mają być zastosowane wobec dłużnika. Postępowanie egzekucyjne niesie jednak za sobą konieczność ponoszenia wydatków różnego rodzaju związanych z działaniami egzekucyjnymi komornika.
Ustawodawca w art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji wskazał zamknięty katalog wydatków jakie ponosi komornik egzekwujący należności wierzyciela. Co istotne, w art. 40 ust. 1 wspomnianej ustawy dał uprawnienie komornikowi do żądania od strony lub innego uczestnika postępowania, który wniósł o dokonanie czynności, zaliczki na pokrycie wydatków gotówkowych, uzależniając czynność od jej uiszczenia.
Tak więc, z jednej strony ze wszczęciem postępowania egzekucyjnego nie wiążą się opłaty, z drugiej jednak, nieuniknione są wydatki gotówkowe związane z dokonywaniem poszczególnych czynności egzekucyjnych, zabezpieczeniem składników majątkowych dłużnika (np. odbiór i oddanie pod dozór osobie trzeciej ruchomości stanowiącego własność dłużnika), bądź też zdobywaniem informacji dotyczących składników majątku dłużnika. Wierzyciel może odmówić pokrycia tychże wydatków, wówczas komornik jest uprawniony do tego aby nie podejmować jakichkolwiek czynności w stosunku do dłużnika, a po upływie roku stwierdzić umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy prawa (art. 823 k.p.c.). Wierzyciel może również pójść dalej, i oprócz uiszczenia zaliczki na wydatki gotówkowe, może wnieść o poszukiwanie majątku dłużnika (gdy przykładowo nie dysponuje jakimikolwiek informacjami na temat składników majątku dłużnika i jego dochodów) i go opłacić. Wysokość opłaty za poszukiwanie majątku dłużnika została określona w art. 53a ust. 1 u.o k.s.i e. i aktualnie wynosi 56,45 zł.
Realizacja praktycznie każdej czynności egzekucyjnej będącej skutkiem wniosku wierzyciela będzie niosła za sobą wydatki gotówkowe. Przykładowo „koszt” zajęcia wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego czy też wierzytelności z tytułu pobieranego przez dłużnika świadczenia emerytalnego to wartość trzech przesyłek poleconych rejestrowanych (ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru) za każde zajęcie. W chwili obecnej wskazana przesyłka to wydatek 5,65 zł. Gdy któryś z adresatów nie podejmie przesyłki po jej dwukrotnym awizowaniu, zwrot do komornika kosztuje kolejne 1,85 zł.
Wierzyciel kierując wniosek egzekucyjny do komornika sądowego nie musi znać, i często nie zna, źródeł dochodu dłużnika czy też składników jego majątku. Komornik posiada jednak uprawnienia do tego aby takie źródła i składniki odnaleźć, jeżeli mają one charakter legalny, rejestrowany, a dłużnik sumiennie ujawnia je we właściwych rejestrach, a także rozlicza swój przychód we właściwym urzędzie skarbowym i Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.
Co do zasady komornik może żądać od określonym podmiotów czy instytucji informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji bezpłatnie, jednakże są od tej zasady wyjątki narzucone bezpośrednio przez ustawodawcę. Odpłatne jest udzielanie odpowiedzi na zapytania komornika sądowego, kierowane praktycznie w każdym postępowaniu egzekucyjnym, przez dwie instytucje – urząd skarbowy i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W chwili obecnej uzyskanie odpowiedzi z ZUS obciążone jest opłatą w wysokości 37,09 zł (opłata co roku podlega waloryzacji), natomiast odpowiedzi z US w wysokości 45,00 zł.
Jeżeli komornik działa na wniosek wierzyciela poza swoim rewirem, dojazd do miejsca czynności egzekucyjnych jest obliczony w oparciu o stawkę wskazaną w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Wskazana w rozporządzeniu stawka mnożona jest przez ilość kilometrów od kancelarii komornika do miejsca czynności i z powrotem. Opisany wyżej koszt nie podlega zwrotowi od dłużnika w przypadku wyegzekwowania od niego jakichkolwiek należności.
Pozostałe wydatki jakie mogą się pojawić w toku egzekucji uzależnione są od sposobu egzekucji czy też wniosków kierowanych przez strony postępowania. Przykładowo, egzekucja z nieruchomości wiąże się z wpisem ostrzeżenia do księgi wieczystej – opłata sądowa 60,00 zł, a na dalszym etapie ze sporządzeniem operatu szacunkowego nieruchomości przez biegłego sądowego – koszt zależny od wielkości, charakteru nieruchomości i cen usług na danym obszarze – od ok. 1500,00 zł do kilku tysięcy złotych. Egzekucja z ruchomości może wiązać się z odebraniem dłużnikowi tychże ruchomości, ich transportem i przechowywaniem – również ceny uzależnione są od lokalnego rynku usług, gdyż zazwyczaj czynności te zlecane są podmiotom zewnętrznym.
Co do zasady wszelkie uiszczone przez wierzyciela zaliczki (i opłata za poszukiwanie majątku) podlegają zwrotowi od dłużnika z wyegzekwowanych środków pieniężnych w pierwszej kolejności, przed należnościami wynikającymi z tytułu wykonawczego. Inaczej sytuacja wygląda, gdy egzekucja jest w części lub w całości bezskuteczna. Wówczas, stosownie do treści art. 42 ust. 2 u.o k.s.i e., wydatki poniesione przez komornika, obciążają wierzyciela.
