Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w Polsce

Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi w Polsce

Ustawowa rola i charakter prawny organizacji zbiorowego zarządu

Według art. 104 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych organizacjami zbiorowego zarządzania są stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy.

Członkami tych stowarzyszeń mogą być osoby fizyczne lub prawne.

Stowarzyszenie może uzyskać status organizacji zbiorowego zarządu tylko za zezwoleniem ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego. Minister sprawuje również nadzór nad tymi organizacjami. W przypadku naruszenia obowiązków, łamania przepisów prawa lub niewykonywania zadań nałożonych przez ustawę, minister może cofnąć zezwolenie organizacji zbiorowego zarządzania.

Kompetencje organizacji zbiorowego zarządu

Zgodnie z art. 105 ust. 1 pr. aut. wprowadzone zostało domniemanie, iż organizacje zbiorowego zarządu uprawnione są do zarządzania i ochrony w odniesieniu do pól eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz że ma legitymację procesową w tym zakresie. Co ważne, organizacje te mogą się domagać udzielania informacji oraz udostępniania dokumentów w celu naliczania niezbędnych opłat.

Bardzo ważnymi przepisami są art. 106 ust. 2 i 3. Pierwszy z nich mówi, że organizacje zbiorowego zarządu nie mogą, bez ważnych powodów, odmówić zgody na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych w granicach wykonywanego przez siebie zarządu. Art. 106 ust. 3 stanowi zaś, iż bez ważnych powodów niemożliwa jest również odmowa podjęcia zarządzania prawem autorskim lub pokrewnym. W praktyce niestety z przestrzeganiem tych przepisów były problemy. Skarżyli się m.in. twórcy teledysków, którym odmawiano zarządu nad prawami autorskimi pomimo ustawowego obowiązku.

Organizacje działające obecnie w Polsce

W chwili obecnej na krajowym rynku działa kilkanaście organizacji zbiorowego zarządu. Są to:

1) Stowarzyszenie Polski Rynek Oprogramowania PRO,

2) Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP,

3) Związek Polskich Artystów Plastyków ZPAP,

4) Związek Artystów Scen Polskich ZASP,

5) Stowarzyszenie Autorów ZAiKS,

6) Stowarzyszenie Twórców Ludowych (Lublin),

7) Związek Producentów Audio-Video ZPAV,

8) Stowarzyszenie Filmowców Polskich,

9) Związek Polskich Artystów Fotografików,

10) Związek Stowarzyszeń Artystów Wykonawców STOART,

11) Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL,

12) Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP,

13) Stowarzyszenie Aktorów Filmowych i Telewizyjnych SAFT,

14) Stowarzyszenie Autorów i Wydawców „Polska Książka”,

15) Stowarzyszenie Wydawców REPROPOL

Polecane

Najnowsze