Rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy
Pracodawca ma obowiązek wydać świadectwo pracy pracownikowi w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Świadectwo musi zostać wydane przez pracodawcę niezależnie od okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, w szczególności zaś jego wydanie nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. Pracodawca nie może również zastrzec, że wyda świadectwo tylko po realizacji określonych warunków przez pracownika czy wyrażeniu zgody przez pracownika na zawarcie określonych treści w świadectwie. Świadectwo musi bowiem odzwierciedlać stan faktyczny a wydanie go pracownikowi jest obligatoryjne.
Pracownik powinien świadectwo odebrać osobiście w dniu, w którym wygasł jub został rozwiązany stosunek pracy. Pracownik może również upoważnić na piśmie inną osobę do odbioru świadectwa pracy. Rozwiązanie takie będzie miało znaczenie szczególnie jeśli pracownik nie może osobiście odebrać świadectwa pracy, na przykład z powodu przebywania w szpitalu bądź w areszcie.
Jeżeli jednak zachodzi sytuacja, w której pracownik nie odbiera świadectwa pracy w dniu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, ani nie zgłasza się po nie upoważniona osoba, pracodawca powinien doręczyć pracownikowi pismo w inny sposób. W terminie 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracodawca powinien przesłać świadectwo pracy za pośrednicwem poczty lub doręczyć w inny sposób na przykład za pośrednictwem kuriera.
Wyjątki
W artykule 97 § 1 1 Kodeksu pracy wprowadzono jednak pewne odstępstwo od zasady bezzwłocznego wydania świadectwa pracy w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Mianowicie, jeżeli bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu dotychczasowej umowy o pracę, pracodawca nawiązuje z pracownikiem kolejną umowę o pracę pracodawca ma obowiązek wydać świadectwo pracy jedynie, jeżeli pracownik zarząda wydania. Żądanie to powinno być zgłoszone przez pracownika najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.
Przyczyną wygaśnięcia stosunku pracy może być również śmierć pracownika. W tej sytuacji nie jest możliwe wydanie pracownikowi świadectwa pracy, natomiast pracodawca nie jest zobowiązany do poszukiwania osób zainteresowanych otrzymaniem świadectwa pracy. Świadectwo pracy sporządza się i włącza do akt osobowych pracownika. Z wnioskiem o wydanie świadectwa pracy może jednak wystąpić członek rodziny zmarłego pracownika, przy czym Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania, nie konkretyzuje jaki musi być stopień pokrewieństwa występującego z wnioskiem członka rodziny zmarłego pracownika. O wydanie świadectwa pracy zmarłego pracownika może ponadto wystąpić inna osoba, nie będąca członkiem rodziny pracownika, ale będąca jego spadkobiercą.
