Zakładanie stowarzyszenia1
Artykuły 9 i 40 ust. 2 i ustawy o stowarzyszeniach wskazuje wymaganą liczbę osób władną założyć stowarzyszenie. Dla stowarzyszenia zarejestrowanego jest to odpowiednio 15 osób a zwykłego 3 osoby. Inaczej także określane są najważniejsze akty prawne tych organizacji. Statut występuje w stowarzyszeniu rejestrowym natomiast regulamin w zwykłym. Uproszczona forma stowarzyszenia nie jest wpisywana do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), co jest wymagane dla każdej jednostki organizacyjnej posiadającej osobowość prawną. Stowarzyszenie zarejestrowane po uchwaleniu statutu i wyborze komitetu założycielskiego składa wniosek o wpis do KRS. Do wniosku powinny być załączone:
• statut;
• lista założycieli zawierająca imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia; miejsce zamieszkania oraz własnoręczny podpis założycieli;
• protokół z wyboru komitetu założycielskiego;
• informacje o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia.
Sąd rejestrowy rozpatruje wniosek niezwłocznie i rozstrzyga tą sprawę w ciągu trzech miesięcy od złożenia wniosku o wpis.
Procedura zakładania stowarzyszenia zwykłego jest o wiele mniej skomplikowana. Założyciele stowarzyszenia uchwalają regulamin. Następnie powiadamiają o tym zdarzeniu organ nadzorczy, którym podobnie jak w przypadku stowarzyszenia zarejestrowanego jest co do zasady starosta. Informacje tą należy dostarczyć w formie pisemnej zamieszczając następujące informacje:
• nazwę;
• cel działalności;
• teren;
• środki działania;
• siedzibę;
• dane przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.
Struktura organizacyjna stowarzyszenia2
Najwyższą władzą stowarzyszenia zarejestrowanego jest walne zebranie członków. Swoje decyzje wyraża w formie uchwał. W przypadku, gdy stowarzyszenia posiadają większą liczbę członków mogą ustanowić zebranie delegatów. Artykuł 11 ust. 3 nakłada obowiązek posiadania zarządu i organu kontroli wewnętrznej przez stowarzyszenie.
Ustawa prawo stowarzyszeń przewiduje możliwość zakładania związków stowarzyszeń przez minimum 3 organizacje tego typu. Stowarzyszenia zarejestrowane mają możliwość tworzenia własnych jednostek terenowych. W statucie należy określić ich formę organizacyjną. Stowarzyszenie przewidując możliwość otrzymania osobowości prawnej przez jednostki terenowe zamieszcza odpowiednie zapisy w statucie.
Jeżeli chodzi o stowarzyszenia zwykłe to nie mają one zbyt skomplikowanej struktury organizacyjnej. Ustawa wspomina jedynie o reprezentancie stowarzyszenia przed organem nadzorczym. W przeciwieństwie do stowarzyszeń posiadających osobowość prawną ich uproszczone formy nie mogą zarówno tworzyć swoich terenowych jednostek organizacyjnych, wstępować w związki stowarzyszeń a także zrzeszać osób prawnych.
Majątek stowarzyszenia3
Artykuł 33 ustawy prawo o stowarzyszeniach wskazuje źródła powstawania majątku stowarzyszenia zarejestrowanego. Na majątek ten składają się:
• składki członkowskie;
• darowizny;
• spadki;
• zapisy;
• dochody z własnej działalności;
• dochody z majątku stowarzyszenia;
• dochody z ofiarności publicznej.
Stowarzyszenie proste swoją działalność prowadzi tylko i wyłącznie ze składek członkowskich. Nie może prowadzić działalności gospodarczej, otrzymywać darowizn i partycypować w innych źródłach majątkowych wyżej enumeracyjnie wymienionych.
Podsumowując stowarzyszenie zarejestrowane posiada więcej uprawnień niż jego uproszczona forma. Podlega jednak większym wymaganiom aniżeli stowarzyszenie zwykłe.