Ograniczenia dla rodziny
Pracownik organu administracji publicznej, jak również członek organu kolegialnego nie może brać udziału w postępowaniu, jeżeli jest w nim stroną albo stosunek prawny łączący go ze stroną sprawia, że wynik prowadzonego postępowania może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki. Również powiązania rodzinne ze stroną postępowania wykluczają danego pracownika lub członka organu kolegialnego z udziału w postępowaniu. Ograniczenie to dotyczy małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia, również po ustaniu małżeństwa. Nie można również brać udziału w postępowaniu dotyczącym osoby, z którą łączy stosunek przysposobienia, opieki lub kurateli, nawet po ustaniu tego stosunku.
Bezstronność dla uczestników i przełożonych
Pracownik organu nie może brać udziału w postępowaniu również jeżeli on lub któryś z wymienionych w poprzednim akapicie członków jego rodziny był przedstawicielem strony postępowania, ponieważ jako przedstawiciel powinien działać w interesie strony, zaś jako organ administracji powinien być bezstronny. Analogiczna sytuacja dotyczy świadków i biegłych w danej sprawie.
Branie udziału przez pracownika w wydawaniu decyzji w niższej instancji jest kolejną przesłanką wyłączenia z udziału w postępowaniu. Pracownik może być ponadto wyłączony w sprawie, w związku z którą toczy się przeciwko niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne.
Aby uniknąć sytuacji, w których podwładny rozpatruje sprawy swojego przełożonego, przesłanką wyłączającą jest również nadrzędny stosunek służbowy strony postępowania do pracownika wydającego w nim decyzję.
Jeżeli natomiast rozpatrzeniu ma podlegać sprawa dotycząca interesów majątkowych kierownika organu lub osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nimi w związku małżeńskim, w stosunku przysposobienia, opieki, kurateli, powinowactwa bądź pokrewieństwa do drugiego stopnia, należy wyłączyć organ od udziału w sprawie.
Wyłączenie
W przypadku wyłączenia pracownika z udziału w postępowaniu bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika. Wyjątek dotyczy podejmowania przez wyłączonego pracownika lub wyłączony organ czynności nie cierpiących zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron. Wyłączenia pracownika dokonuje się na żądanie strony lub na żądanie pracownika albo z urzędu, o ile zaistnieją i zostaną uprawdopodobnione przesłanki wyłączenia.
